چند روزي است که فيلم پختن «غذاي سگ» به عنوان فاتحه خواني و خيرات درگذشتگان از سوي چند جوان در فضاي مجازي، واکنش هاي بسياري را به دنبال داشته است. از نوع پوشش و حجاب و توضحياتي که فيلم بردار مي دهد به خوبي مشخص است که افراد حاضر در آن آشپرخانه؛ از روشنفکران مدرن محسوب مي شوند! روشنفکراني که بنابر آنچه از فيلم بر مي آيد هر شب جمعه به نيت يکي از رفتگان شان غذاي سگ پخته و خيرات مي کنند!
اما قبل از پرداختن به اين دست کارها و تبليغ کردن اين نوع اقدامات توجه به چند نکته بسيار مهم است که غفلت از آن باعث مي شود آنچه به عنوان خيرات و مبرات براي رفتگان در نظر مي گيريم خالي از خلل نباشد.
آنچه مبرهن است اينکه، اسلام به حقوق حيوانات و اجراي عدالت نسبت به آنها اهميت زيادي داده و آن را در زمره « حق الله » مي داند و همگان را در برابر حيوانات مسئول دانسته است. از نظر اسلام نفقه حيوان که شامل مسکن، تغذيه و درمان مي شود از مهم ترين حقوق حيوانات است.
از آنجايي که حيوانات داراي شعور و احساس هستند هر نوع آزار روحي و فيزيکي آنها اعم از مثله کردن، داغ زدن، بارکشيدن بيشتر از توان و رنج دادن او هنگام ذبح کردن و جدا کردن حيوان از نوزادش . از امور زشت و شيطاني محسوب مي شود.
در اسلام براي تأکيد بر رعايت حقوق حيوانات از ثواب و عذاب الهي استفاده مي شود اين توجه به حقوق حيوانات در اسلام، توجه عام است شامل حيوانات حرام گوشت، نجس و حتي در شرف مرگ هم مي شود.
حضرت علي عليه السلام در خطبه 67 نهج البلاغه مي فرمايند: از خدا بترسيد و تقوا پيشه کنيد که شما در پيشگاه خداوند مسئول بندگان و شهرها و آبادي ها هستيد زيرا از همه چيز حتي از خانه ها و حيوانات بازپرسي خواهيد شد.
در آموزه هاي اسلامي آمده است که اگر ظرف آبي براي وضو داريد و حيواني نيز تشنه است آن ظرف آب را به حيوان تشنه دهيد و به‌جاي وضو، تيمم کنيد. سيره پيامبر اسلام و ائمه اطهار بيانگر عنايت آن بزرگواران به حقوق حيوانات است و مهم اينکه اين حقوق داراي اسقاط نيست، يعني نمي توان با جلب رضايت حيوان از انجامش سرباز زد! از اين روست که پيامبراکرم(ص) مي فرمايد: « اگر ستمي که به حيوان مي کنيد بر شما بخشوده شود، بسياري از گناهان شما بخشوده مي شود»
به هرحال بايد توجه داشت حقي که حيوان بر گردن انسان دارد بالاتر از حقي نيست که انسان ها بر يکديگر و همنوعان خود دارند! از اين روست که در هنگام اداي حق حيوانات بايد به چند نکته توجه داشت:
1. منظور از حقوق حيوانات، حقوق مشابه يا مساوي با انسان ها نيست. زيرا ساختار فکري و اجتماعي حيوانات بسيار ساده تر از انسان ها است. حيوانات به الگوهاي پيشرفته سياسي و اجتماعي نياز ندارند بلکه به آزادي، نور مناسب و فضاي کافي براي نشان دادن رفتارهاي طبيعي خود، غذاي طبيعي و همراهي با هم نوعان خود نياز دارند. وظيفه ما خودداري از زير پا گذاشتن حقوق طبيعي حيوانات است.
2. احترام به حقوق حيوانات مم به علاقه به آنها نيست. همانگونه که به حقوق انساني همه افرادي که با آنها در ارتباط هستيم احترام مي گذاريم. در حالي که لازم نيست آنها را دوست داشته باشيم. هر چند در اسلام بر شفقت و مهرباني با حيوانات تأکيد شده است.
3. مراد از حقوق حيوانات، حق حمايت است. زيرا آنها قدرت مطالبه حق خود را ندارند بنابراين ما مکلف هستيم به حمايت از آنها اقدام کنيم.
با توجه به آنچه گفته شد:
آيا مي توان آنقدر به حيوان علاقه مند بود که او را به جاي فرزند و خويشان خود قرار داد يا اينکه براي او حقوقي چون حقوق يک شهروند همنوع قائل شد!؟
اينکه جانداري را به عنوان حيوان خانگي از محيط طبيعي خود اسير آپارتمان و سبدهاي کوچک کنيم! از نوع زندگي آزادش، محدود به لباس هاي حيوانات کرده و از نوع مراودات خود با همنوعانش به نشست و برخاست با انسان ها مجبور کنيم و از طرف ديگر به فکر بهترين تغذيه ها و آرايشگاه ها و البسه براي او باشيم و در مرگش اشک بريزيم و سنگ قبرهاي فانتيزي تهيه کنيم اين رعايت حقوق حيوانات و مهرباني به آنهاست!
آيا اولويت بخشيدن حيوان به انسان براي خيرات و مبرات، عزت بخشيدن به حيوان و ترحم به اوست يا پايين آوردن شأن کرامت انساني که مي تواند از اين خيرات بهرمند شود يا محروم کردن درگذشتگان از دعاي خير مستحقي که فاتحه و دعايي از سوي او سبب آمرزش شان مي شود
و سؤال اصلي اينکه آيا اين حمايت از حقوق حيوانات است که مهرباني، دلسوزي و شفقت خود را مخصوص حيواناتي با نژاد خاص کنيم و به قولي خريدهاي لاکچري داشته باشيم! و با آنها پز روشنفکري و مدرن بودن بدهيم و از حيوانات با نژاد معمولي يا خياباني و بيمار برحذر باشيم!
هر چند اين دست نمايشات چون خيرات دادن به حيوانات که به نظر مي رسد از سوي ليدرهايي خارج از کشور هدايت مي شود مي تواند براي دقايقي با احساسات افراد بازي کند اما با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم مردم کشور ما تأثيرگذاري عميقي نخواهد داشت چرا که هيچ عقل کامل و سالمي در شرايط اقتصادي کنوني و مصيبت هاي وارد شده بر هموطنان سيل زده و زله زده کشور اولويت خود را سگ قرار نداده و به فکر کودکان، نوجوانان و افراد کهن سال هموطن خود است.
به واقع اين افراد نه تنها از حقوق حيوانات هيچ نمي دانند بلکه ناقضان اصلي حق اين جانداران بي زباني هستند که پيامبر اکرم (ص) عذاب الهي را ضمانت اجراي حقوق آنها دانسته است.
اين افراد نه تنها از آموزه هاي شرع مبين اسلام به درستي هيچ نمي دانند بلکه به آن معقتد هم نيستند که اگر بودند مي دانستند بهترين خيرات براي اموات در کنار تغذيه، خواندن نماز، گرفتن روزه و خواندن قرآن است.
اگر حقوق حيوان حق الله است حق متوفي بر بازماندگانش حق الناسي است که خداوند از آن نمي گذرد! مثلا ثلث مالش را براي امور خيريه و عام المنفعه خرج کنند؛ اگر نماز قضا يا روزه قضا برگردن داشتند به جاي آنها بگيرند و اگر احتمال مي دهند حقي واجب مانند خمس، زکات و . دارند آن را ادا کنند و در نهايت بازماندگاني با اعمال پسنديده براي رفتگانشان باشند که چرا که فرزندان باقي الصالحات پدر و مادر محسوب مي شوند.
انتهاي پيام/*
درباره این سایت